มะนาวเลม่อน

“เลม่อน หรือ มะนาวฝรั่ง” เลม่อน (Le-Mon) เป็นพืชตระกูลส้ม เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก มีทรงพุ่ม ลำต้นมีลักษณะทรงกลม เป็นเนื้อไม้แข็งและเหนียว มีผิวเรียบ ลำต้นมีกิ่งมีหนามแหลมยาวที่ปลายยอด กิ่งอ่อนสีเขียว กิ่งแก่มีสีน้ำตาล ใบเป็นใบเดี่ยว มีลักษณะทรงรี พื้นผิวใบเรียบเกลี้ยงเป็นมัน ค่อนข้างหนา มีกลิ่นหอมมาก เพราะมีต่อมน้ำมันอยู่ ใบด้านบนสีเข้ม ใต้ใบสีอ่อนกว่า ใบมีสีเขียว ดอกออกเดี่ยว อยู่เป็นกระจุก กลีบดอกมีสีขาว มีเกสรสีเหลือง มีกลิ่นหอม ผลมีลักษณะทรงกลมรี ปลายผลมีติ่งแหลม ขั้วหัวของผลเป็นจุก ผิวเปลือกหนาเรียบมัน ผลอ่อนมีสีเขียว เมื่อผลสุกจะเปลี่ยนเป็นสีเหลืองสด ภายในผลจะมีเนื้อฉ่ำน้ำ มีเมล็ดจำนวนมากๆ อยู่ข้างใน มีรสชาติเปรี้ยวจัด นำมาประกอบปรุงอาหารต่างๆ ได้หลายเมนู ทำเครื่องดื่มต่างๆ ได้ นำมาทำน้ำมันหอมระเหยได้ ในประเทศไทยมีปลูกหลายสายพันธุ์

ลักษณะ

ลำต้น เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก มีทรงพุ่ม ลำต้นมีลักษณะทรงกลม เป็นเนื้อไม้แข็งและเหนียว มีผิวเรียบ ลำต้นมีกิ่งมีหนามแหลมยาวที่ปลายยอด กิ่งอ่อนสีเขียว กิ่งแก่มีสีน้ำตาล

ใบ เป็นใบเดี่ยว มีลักษณะทรงรี พื้นผิวใบเรียบเกลี้ยงเป็นมัน ค่อนข้างหนา มีกลิ่นหอมมาก เพราะมีต่อมน้ำมันอยู่ ใบด้านบนสีเข้ม ใต้ใบสีอ่อนกว่า ใบมีสีเขียว

ดอก จะมีดอกออกเดี่ยว อยู่เป็นกระจุก กลีบดอกมีสีขาว มีเกสรสีเหลือง และมีกลิ่นหอม

ผล มีลักษณะทรงกลมรี ปลายผลมีติ่งแหลม ขั้วหัวของผลเป็นจุก ผิวเปลือกหนาเรียบมัน ผลอ่อนมีสีเขียว เมื่อผลสุกจะเปลี่ยนเป็นสีเหลืองสด ภายในผลจะมีเนื้อฉ่ำน้ำ มีเมล็ดจำนวนมากๆ อยู่ข้างใน รสชาติเปรี้ยวจัด นำมาทำน้ำมันหอมระเหยจากผิว

เมล็ด มีลักษณะทรงรี มีสีขาวนวล จะมีเมล็ดจำนวนมากๆ อยู่ข้างในผล

การปลูกขยายพันธุ์เลม่อน

เลม่อนสามารถโตได้ในดินทุกชนิด ดินร่วนปนทรายจะเจริญเติบโตได้ดี การปลูกเลมอนทำได้หลายวิธี การปลูกโดยใช้การเพาะเมล็ด การตอนกิ่ง การทาบกิ่ง การปลูกโดยใช้เมล็ด เพาะใส่ลงในถุงพลาสติก รดน้ำให้ชุ่ม วางไว้ในที่แดดร่มๆ ใช้เวลาเพาะประมาณ 2 เดือน แล้วนำมาปลูกลงแปลง การตอนกิ่ง การทาบกิ่ง จะนิยมปลูกมากว่าวิธีอื่น เพราะจะให้ผลผลิตเร็วกว่า นำกิ่งปลูกลงในแปลงได้เลย ปลูกให้มีระยะห่างประมาณ 2×2 เมตร

การดูแลรักษาเลม่อน เลมอนชอบอากาศร้อน ระบายน้ำดี ชอบแสงแดดเพียงพอ ต้องให้น้ำเพียงพอ ไม่แฉะเกินไป ต้องรดน้ำเช้าเย็น

การเก็บเกี่ยวผลผลิตเลมอน การปลูกด้วยเพาะเมล็ด จะให้ผลผลิตช้า ใช้เวลาประมาณ 3-4 ปี จะออกลูก การปลูกด้วยตอนกิ่งทางกิ่ง จะให้ผลผลิตเร็วกว่า ใช้เวลาประมาณ 2 ปี จะออกผล จะมีลูกสุกสีเหลือง ใช้กรรไกรตัดขั้ว แล้วนำใส่ในภาชนะ

การเก็บรักษาเลมอน เราจะนำเลมอน มาล้างน้ำให้สะอาด แล้วสะเด็ดน้ำออกให้แห้ง วางไว้ในที่อากาศถ่ายเทสะดวก หรือนำมาใส่ถุงพลาสติก แล้วสามารถนำมาแช่ในตู้เย็น หรือบีบเอาแต่น้ำ มาแช่ช่องฟรีสเก็บไว้ใช้ได้นาน

ประโยชน์และสรรพคุณ

มีวิตามินเอ มีวิตามินซี มีแคลเซียม มีฟอสฟอรัส มีวิตามินอี มีวิตามินบี1 มีวิตามินบี2 มีวิตามินบี3 มีวิตามินบี5 มีวิตามินบี6 มีวิตามินบี9 มีโปรตีน มีเหล็ก มีแมกนีเซียม มีคาร์โบไฮเดรต มีเส้นใย มีโพแทสเซียม มีโซเดียม มีน้ำตาล มีไขมัน

แก้ท้องอืด แก้ท้องเฟ้อ ช่วยขับลม ช่วยป้องกันหวัด แก้ไอ แก้เจ็บคอ ช่วยสมานแผล ช่วยรักษาเลือดออกตามไรฟัน ช่วยป้องกันเลือดออกตามไรฟัน ช่วยรักษาโรคหลอดเลือดแข็ง ช่วยป้องกันโรคความดันโลหิตสูง ช่วยบำรุงตับ ช่วยล้างลำไส้ ช่วยละลายก้อนนิ่วในไต ช่วยฆ่าเชื้อแบคทีเรียช่วย ช่วยป้องกันโรคมะเร็ง มีอนุมูลอิสระ